Oleh: ZULKIFLI SALLEH
Tun Dr. Mahathir Mohamad dilantik sebagai
Perdana Menteri ketika pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru (DEB, 1971 – 1990) “separuh perjalanan.” Apabila tamat tempoh pelaksanaannya, DEB
digantikan oleh Dasar Pembangunan Nasional (DPN, 1991 – 2000), seterusnya oleh Dasar Pembangunan Wawasan
(DPW, 2001 – 2010), kemudian, Perdana Menteri Dato Seri Mohd. Najib Tun Abdul Razak memperkenalkan Model Baru Ekonomi (MBE, 2011 – 2020), langkah terakhir
untuk mencapai Wawasan 2020. Walau
bagaimanapun, Dr. Mahathir lebih cenderung bercakap tentang DEB berbanding
dengan DPN dan DPW, bahkan “dari segi percakapan, kedua-dua dasar ini masih disebut
DEB” (Wain, 2009: 103). Beliau terus mempertahankan dan melaksanakan dasar
ekonomi yang diperkenalkan oleh Tun Abdul Razak itu.
Bagi Mahathir, meskipun DEB sudah berakhir dan
sudah digantikan dengan DPN, tidak bermakna bahawa matlamat DEB untuk menyusun
semula masyarakat supaya tidak ada pengenalan kaum, dengan
fungsi ekonomi dan pembasmian kemiskinan tanpa mengira kaum sudah
dilupakan. Matlamat ini masih dijunjung
oleh kerajaan (Ahmad Fawzi dan Mohd Foad, 2005:
157). Dr. Mahathir mengencam
sebilangan orang Melayu dan bumiputera
yang bersekongkol dengan dakwaan bahawa DEB dan penswastaan menguntungkan
sebilangan kecil elit Melayu. Bagi
beliau, tanpa DEB, mereka tidak akan mendapat pelajaran dan kedudukan yang
tinggi. Mereka sebenarnya elit yang
mendapat nikmat DEB, tetapi tidak mengenang budi. Hujah beliau, DEB dan
penswastaan menguntungkan semua lapisan masyarakat (Ahmad Fawzi dan Mohd Foad,
2005: 85 - 86). Beliau juga menjelaskan bahawa dengan
pelaksanaan DEB dan pembesaran kek ekonomi, maka bumiputera memperoleh hak
mereka tanpa merampas hak bukan
bumiputera (Ahmad Fawzi dan Mohd Foad, 2005:
466).
Seiringan dengan pelaksanaan
DEB, program tindakan afirmatif turut dilaksanakan. Sebagaimana dua Perdana Menteri sebelum
beliau, Dr. Mahathir juga melaksanakan program ini, terutamanya
dalam bidang ekonomi dan pendidikan.
Beliau pernah menegaskan bahawa walaupun
dasar tindakan afirmatif memihak kepada Melayu, masyarakat Cina
mendahului dalam bidang perniagaan.
Sebanyak 90 peratus jutawan Malaysia ialah kaum Cina dan ada antara
mereka yang billionaire. Biarpun
Melayu kononnya mendapat keistimewaan, tetapi Cina Malaysia tidaklah terpinggir
seperti orang Melayu dipinggirkan di Singapura (Mahathir, 2015: 60). Dr.
Mahathir turut menjelaskan bahawa DEB yang berupa program afirmatif
diperkenalkan bagi mengatasi masalah kemunduran orang Melayu serta menjamin
masa depan sosioekonomi mereka. Bagi beliau, program tindakan afirmatif
merupakan pertimbangan perpaduan kebangsaan dan kelangsungan negara (Mahathir,
2015: 60).
Apabila Perdana Menteri Mohd.
Najib melaksanakan liberalisasi ekonomi, Dr. Mahathir
menyambutnya dengan rasa kurang senang.
Beliau menyifatkan “pelaksanaan liberalisasi ekonomi
sebagai mengambil hak golongan bumiputera” adalah terlalu keras dan memeranjatkan.
Juga tersirat kekecewaan beliau terhadap “keruntuhan” satu dasar yang
dilaksanakan sejak tahun 1971. Hujah beliau, pencapaian DEB yang meletakkan syarat kuota 30 peratus bagi bumiputera
tidaklah begitu buruk. Beliau mengingatkan: “Ada orang yang gembira dengan
dasar liberalisasi itu, tetapi ada juga pihak berasa tidak gembira” dan “selama
38 tahun DEB dilaksanakan, pertumbuhan negara adalah antara yang terbaik antara
negara membangun” (Zulkifli, 2009:
43).
Dalam wawancara dengan AsiaWeek, keluaran Mac 1998 - di tengah-tengah
kegawatan ekonomi, Dr. Mahathir
menegaskan bahawa kerajaan menolong sesiapa sahaja, Cina, India, Melayu.
“Memang menjadi tanggungjawab kerajaan untuk menolong sektor swasta, khususnya
bumiputera kerana kami dalam proses mencuba untuk membetulkan ketidakseimbangan
ekonomi” (Zulkifli,
2009: 46).
Meskipun tindakan afirmatif ini
sering dikritik, terutamanya oleh golongan yang memperjuangkan meritokrasi,
menurut pemerhatian Joseph Stiglitz, “program yang dilaksanakan sejak
berdekad-dekad untuk membantu orang Melayu secara agresif, ialah bahagian
penting pembinaan bangsa (nation-building);
pandangan bahawa semua kumpulan akan menikmati faedah daripada masyarakat yang
stabil dan saksama diterima secara meluas, meskipun sebagai akibatnya, orang
Cina mungkin hilang peluang. Walau bagaimanapun, oleh sebab kerajaan memastikan
semua orang berkongsi hasil pembangunan, maka konflik kaum dapat dielakkan
secara keseluruhannya” (Stiglitz, 2006: 49).
Bagi pendukung DEB, telah diakui tentang “bahaya ketidaksamaan, dan
keadaan begini tidak dapat ditanggung bagi tempoh yang lama mengikut mana-mana
definisi masyarakat bertamadun yang berdasarkan prinsip keadilan dan belas
kasihan bagi pihak yang miskin dan tidak bernasib baik... Lambat-laun
ketidaksamaan seperti itu akan membawa kepada letusan sosial, walaupun jika
penduduknya terdiri daripada kaum yang sama tanpa terdapat faktor tambahan
terhadap bangsa” (Faaland, Parkinson, dan Rais, 1991: 60).
Apabila DEB berakhir pada tahun
1990, didapati tindakan afirmatif dari segi pembasmian kemiskinan mencapai
kejayaan yang besar apabila “kemiskinan mutlak dalam kalangan orang Mealyu
dikurangkan daripada 64.8 peratus pada tahun 1970 kepada 20.4 peratus pada
tahun 1990” (Gomez, Saravanamuttu, dan
Maznah, 2013: 9). Pengurangan kemiskinan
ini dihasilkan oleh kedua-duanya, iaitu pertumbuhan ekonomi yang pesat
berikutan perindustrian dan tindakan afirmatif kerajaan yang tersebar luas,
terutamanya dalam sektor luar bandar dan pendidikan (Ragayah, 2013: 56).
Telah diakui akan peranan
pendidikan dalam meningkatkan produktiviti
dan tahap pendapatan, dengan itu, DEB memberikan tumpuan terhadap
pendidikan untuk cara membasmikan kemiskinan dan menyusun semula
masyarakat. Dua dekad pelaksanaan DEB
pertumbuhan yang sangat besar kaum bumiputera menjadi terpelajar pada semua tahap, rendah, menengah, dan
tertiari, dan dalam semua bidang.
Program pendidikam, termasuk kuota pengambilan masuk ke universiti,
biasiswa, dan subsidi lain dalam bidang pendidikan, membantu bumiputera
meningkatkan kapasiti perolehan upah mereka, yang membawa kepada pengurangan
petunjuk kemiskinan (Ragayah, 2013: 52).
Namun begitu, pada penghujung perkhidmatannya sebagai
Perdana Menteri, Dr. Mahathir kelihatan
mula berundur daripada program tindakan afirmatif dan mula menerima pakai
meritokrasi, misalnya dalam bidang
pendidikan, iaitu “menawarkan untuk melepaskan kuota bumiputera untuk kemasukan
ke universiti” (Karim, 2003: 138). Perubahan ini, iaitu daripada sistem kuota
kepada meritokrasi, menurut pemerhatian Muhammed Abdul Khalid, “menghalang
mobiliti sosial golongan miskin dan bumiputera” (Muhammed, 2014: 168). Muhammed menjelaskan bahawa sistem
kuota yang digantikan dengan sistem meritokrasi pada Januari 2003, dan
akibatnya, bukan bumiputera mempunyai bahagian yang lebih besar kemasukan ke
universiti awam. Misalnya, pengambilan
pada tahun 2004 menunjukkan bukan bumiputera menerima manfaat paling banyak
daripada anjakan dasar ini, dengan pelajar India dan Cina masing-masing
meningkat sebanyak 46 peratus dan 36 peratus, pelajar bumiputera hanya
meningkat sebanyak 10 peratus. Angka pada tahun sebelumnya menunjukkan pelajar
Cina melihat pengambilan mereka meningkat sebanyak 27 peratus pada tahun 2003
berbanding dengan tahun 2002, manakala pelajar bumiputera meningkat tiga
peratus (Muhammed, 2014: 169). Muhammed juga membandingkan jurang pendapatan
relatif antara bumiputera dengan Cina dalam era tiga Perdana Menteri, yang
menurut beliau, pascatahun 2009,
menyaksikan jurang tersebut semakin melebar. Jurang pendapatan relatif melebar
sebanyak 10 peratus dalam tempoh 2009 – 2012, iaitu era Perdana Menteri Mohd. Najib
Tun Abdul Razak, manakala jurang ini dipotong separuh semasa pentadbiran Tun
Abdullah Badawi. Sebagai perbandingan,
ketika era Mahathir, jurang pendapatan antara Cina dengan bumiputera dipotong
kira-kira 10 peratus (Muhammed, 2014: 94 – 95).
(Dipetik daripada Bab Sepuluh, Pengukir Sejarah Pembina Bangsa Jilid I, yang dapat diperoleh melalui e-Sentral.)
No comments:
Post a Comment