Oleh: ZULKIFLI SALLEH
Jika kita mahu menilai pencapaian Dr. Syed Husin Ali secara perbandingan, maka boleh dikatakan beliau lebih berjaya atau mengukir
nama sebagai intelektual awam berbanding dengan sebagai ahli politik. Beliau memberikan sumbangan besar terhadap
perkembangan bidang antropologi dan sosiologi, dengan itu, terhadap
kecemerlangan universiti di negara ini, khususnya dalam bidang sains
sosial. “Dr. Syed Husin, sebagaimana
ahli-ahli sains selalu katakan, sui generis.” Demikian komen ringkas Anwar Ibrahim yang menulis
“pengenalan” buku Syed Husin (2014: x).
Muhammad Ikmal Said dan Zahid Emby (1996: 1)
mencatatkan: “Sumbangan Syed Husin Ali
terhadap pembangunan sains sosial di Malaysia dan kepimpinan hebatnya dalam
PSSM, yang beliau berkhidmat sebagai presiden dari tahun 1982 hingga
1991.” Sepanjang tempoh khidmatnya yang
lama di Universiti Malaya, Syed Husin menyelia sejumlah besar pelajar
siswazah. Dan banyak pelajarnya ketika
itu profesor atau pensyarah kanan di
Universiti Malaya dan universiti lain di
negara ini. Untuk pelajar siswa, Syed
Husin mempunyai minda yang sangat jelas memastikan buku dan makalah sangat
mudah dibaca dalam bahasa Inggeris dan bahasa Malaysia (Muhammad Ikmal dan Zahid, 1996: 1 -
2).
Sumbangan kesarjanaan Syed Husin Ali menjangkau ruang
lingkup yang luas, termasuk budaya dan politik hubungan kelas di luar bandar,
pembangunan luar bandar, etnisiti, kemiskinan, dan buruh. Penerbitan beliau yang terkenal pastinya dua
kajian perintis tentang hubungan kelas komuniti Melayu luar bandar, iaitu “Social
Stratification in Kampung Bagan” dan Malay Peasant Society and Leadership. Kedua-dua penerbitan ini mencetuskan minat
besar kesarjanaan terhadap kaum tani Melayu dalam kalangan kumpulan sarjana
Malaysia yang seterusnya. Sumbangan
abadi Syed Husin dalam pengajian tani berpunca daripada analisis empirikal yang
kaya beliau tentang struktur kelas kaum tani Melayu. Tatkala para sarjana menjalankan penyelidikan
tentang Malaysia lebih berminat melihat institusi budaya dan nilai kaum tani,
Syed Husin memberikan penekanan terhadap hubungan kelas dalam memahami
kemunduran kaum tani. “Bahkan, Syed
Husin mengingatkan kita bahawa sifat hubungan kelas dalam kalangan kaum tani
Melayu sangat kompleks, kerana hubungan itu saling berjalin dengan persanakan,
parti, agama, dan hubungan status” (Muhammad Ikmal dan Zahid, 1996: 2).
Penahanan Syed Husin di bawah ISA selama enam tahun,
berikutan protes petani di Baling dan Sik dan oleh pelajar yang bersimpati di
Kuala Lumpur dan Pulau Pinang, maka
beliau dituduh Marxis. Pendekatan
kelas yang beliau gunakan untuk mengkaji kaum tani Melayu mengundang tuduhan
bahawa beliau Marxis (Muhammad Ikmal dan Zahid, 1996: 2). Walau bagaimanapun, dalam kalangan ahli sains
sosial tempatan, khususnya ahli antropologi dan ahli sosiologi, berdasarkan kajiannya dalam Malay Peasant Society and
Leadership, yang edisi bahasa Melayu berjudul, Masyarakat dan Pimpinan
Kampung di Malaysia, beliau lebih
Weberian berbanding dengan Marxian.
Justeru, dari segi analisis, beliau lebih Weberian berbanding dengan
Marxian. Perkara ini dijelaskan oleh
Muhammad Ikmal dan Zahid (1996: 3), “kerana kelas dilihat beroperasi
secara prinsip pada tahap pasaran berbanding dengan pengeluaran. Kategori analitis (kelas, status, parti,
mobiliti) yang Syed Husin gunakan dalam analisisnya tentang kaum tani Melayu
juga lebih terhutang pada (Max) Weber berbanding dengan (Karl) Marx.”
Syed Husin bukan Marxisme-Leninisme, kerana beliau sendiri pernah menjelaskan bahawa beliau
bukan golongan sayap kiri radikal.
Beliau memberitahu bahawa beliau terlibat dalam politik progresif,
prorakyat, dan pelbagai etnik di Malaysia selama lebih 50 tahun, sejak beliau
seorang mahasiswa universiti di Singapura.
Beliau menyertai Parti Rakyat Malaysia (PRM) pada usia yang masih muda,
iaitu pada tahun 1958 (Syed Husin, 2015: 13).
Syed Husin juga menjelaskan bahawa beliau tidak terpengaruh
sangat dengan pemahaman serta pengetahuan yang agak mendalam tentang gerakan
radikal antarabangsa ketika beliau di England.
Beliau berpegang teguh pada dasar
yang tidak kekirian melulu (Syed Husin, 2012: 45). Beliau juga memberitahu
bahawa beliau tidak pernah membatu Parti Komunis Malaya (PKM) dan menyebarkan
idea subversif dalam kalangan pelajar dan dalam parti untuk menjatuhkan
kerajaan secara revolusi, sebagaimana yang dituduh dalam perintah tahanan (Syed
Husin, 2008: 160).
(Dipetik daripada Bab Tiga, Pemerkasa Menara Gading, yang dapat diperoleh melalui e-Sentral.)
No comments:
Post a Comment