.jpg)
Oleh: ZULKIFLI SALLEH
Apabila
Rafidah Aziz dipetik sebagai berkata, “Tanah Melayu tidak wujud lagi. Kini, Malaysia”
dan sempena Hari Malaysia, beberapa hari lalu saya membaca semula tulisan Abdul
Rahman Haji Ismail dalam buku, Malaysia: Sejarah Kenegaraan dan Politik (Dewan Bahasa dan Pustaka). Beliau menegaskan
bahawa “walaupun secara rasminya, Malaysia ialah suatu nama yang baharu, dari
segi makna nama ini tidak menyimpang jauh daripada perkembangan sejarah di
rantau ini. Nama itu ganjil bagi semua orang, penduduk tempatan, dan orang
luar, tetapi tepat membayangkan wataknya
yang tersendiri dan istimewa.” Hujah
Abdul Rahman, “Malaysia” di sebalik bunyinya yang agak ganjil masih
berlandaskan peribadinya yang paling asas dan dominan, yakni “Melayu,” biar
apa-apa pun pengertian sebenar perkataan itu. “Nama ini ialah gabungan antara
unsur lama dengan baharu, suatu petunjuk kedinamikan yang membolehkannya terus
hidup berkembang sesuai dengan perubahan dan cabaran yang mendatang.”
Abdul Rahman memetik A.L. Kroeber, dalam bukunya, Anthropology (1923), menggunakan istilah
“Malaysia” untuk merujuk Semenanjung Tanah Melayu dan kepulauan Asia Tenggara
yang penghuni ibundanya yang mempunyai ciri-ciri fizikal dan budaya
Malayo-Polinesia yang membentuk watak rantau ini. Untuk tujuan rasmi, menurut
Abdul Rahman, istilah “Malaysia” hanya mula muncul pada tahun 1931, iaitu dalam
laporan banci penduduk pada tahun itu.
Sebagai nama bagi sebuah wilayah, jelas Abdul Rahman
lagi, “Malaysia” menjadi lebih terkenal, terutamanya dalam dunia akademik
apabila seorang profesor Universiti Harvard, Rupert Emerson, menerbitkan
bukunya, Malaysia: A Study ini Direct and
Indirect Rule di New York pada tahun 1937.
Para penggiat politik “Melayu Raya,” seperti Dr.
Burhanuddin al-Helmy dan Ibrahim Haji Yaacob, menurut Abdul Rahman, ada
menggunakan nama “Malaysia” dalam tulisan mereka sejak tahun 1940-an.
