JUMAAT, 3 April 2020
Oleh: ZULKIFLI SALLEH
Pada petang 16 November 2019, saya minum kopi
bersama-sama seorang kawan saya sambil mengikuti liputan pilihan raya kecil
(PRK) melalui telefon bimbit masing-masing. Meskipun pusat mengundi baru sahaja
ditutup, media sosial daripada blok Barisan Nasional (BN) mula
menunjukkan bahawa kemenangan memihak kepada mereka. Apabila satu demi satu
keputusan awal diketahui, semakin jelas bahawa Pakatan Harapan akan mengalami
satu lagi kekalahan dalam PRK yang diadakan di Semenanjung.
Kawan saya
memberitahu bahawa beliau mengikuti
kempen di Tanjung Piai, yang pastinya tidak memeranjatkan sekiranya Bersatu
sekali lagi kehilangan kerusi, seperti yang berlaku di Dewan Undangan Negeri
Semenyih. Sambutan orang ramai di sana terhadap setiap kempen yang diadakan oleh
BN jelas menunjukkan bahawa mereka akan memilih calon parti itu. “Dalam kempen
yang diadakan oleh BN di kawasan Melayu, kelihatan ramai orang Cina dan begitu
juga sebaliknya. Ceramah kelompok PH jelas tidak mendapat sambutan orang
ramai.”
Khusus untuk ceramah MCA, sambutan orang Cina diibaratkan
sambutan mereka terhadap setiap ceramah DAP dalam pilihan raya umum (PRU) ke-14
dan sebelum itu. Segala-galanya berubah di Tanjung Piai yang sejak awal lagi
menandakan satu “arus balik” akan berlaku. Perubahan yang berlaku secara
mendadak yang tidak mampu dibendung dengan kudap-kudapan dan pelbagai harapan
yang dijanjikan semasa kempen, pasti ada puncanya. Apa yang berlaku dalam PRU lalu, yang
menyaksikan ceramah BN secara
keseluruhannya, tidak dipedulikan oleh orang ramai, kini berjangkit kepada PH.
Sambil
menghirup kopi dan mengikuti laporan keputusan, saya bertanya kepada kawan
saya, “Adakah momentum kemenangan BN sejak PRK Cameron Highlands, Semenyih,
Rantau, dan kini, Tajung Piai akan
berterusan hingga pilihan raya umum akan datang?” Jawab kawan saya, “Belum
pasti kerana kejayaan BN dalam kesemua PRK itu berpunca daripada keberangan
rakyat terhadap PH. Sekiranya PH yang
merupakan parti kerajaan dapat meredakan keberangan itu, seperti menunaikan
beberapa janji dalam manifesto dan mengurangkan kesengsaraan hidup rakyat, maka
BN akan kehilangan modal besar mereka.”
Ketika
kami berpisah kira-kira jam 7.00 malam, berdasarkan keputusan demi keputusan
yang dilaporkan, calon BN jauh mendahului saingan utamanya, calon PH
daripada Parti Pribumi Bersatu Malaysia
(Bersatu). Nampaknya PH, khususnya Bersatu sekali lagi akan menghadapi malam
yang panjang.
Menepati
jangkaan banyak pihak, termasuk tinjauan pendapat Ilham Centre dan saya
sendiri, keputusan rasmi menunjukkan bahawa calon BN, Wee Jeck Seng
memenangi PRK Parlimen
Tanjung Piai, memperoleh 25,466
undi, menewaskan calon lain, iaitu
Karmaine Sardini calon Bersatu yang
memperoleh 10,380 undi, calon
Gerakan, Wendy Subramanian menerima 1,707 undi,
calon Berjasa, Datuk Dr Badrulhisham Abdul Aziz memperoleh 850 undi, dan
dua calon bebas, iaitu Dr. Ang Chuan Lock memperoleh 380 undi dan
Faridah Aryani Abdul Ghaffar, 32 undi. Keputusan majoriti 15,086 undi memang di
luar jangkaan pemimpin politik,
pemerhati politik, dan pekerja parti yang bertanding, bahkan Perdana Menteri
Tun Dr. Mahathir Mohamad sendiri memberitahu beberapa hari selepas itu, bahawa beliau menjangkakan calon partinya
kalah kira-kira 2000 undi.
Keputusan itu
ditafsirkan oleh cerdik pandai politik sebagai pungutan suara
kepada Tun Mahathir. Bahkan, terdapat
dalam kalangan pemimpin parti komponen PH,
belum sempat bermalam, menyasarkan kritikan mereka terhadap beliau.
Sesetengah cerdik pandai mentafsirkan
kekalahan Maruah Melayu di tangan Muafakat Nasional, kekalahan Bersatu yang
kaya dengan sumber di tangan perang gerila UMNO, dan kegagalan kempen “Buy
Muslim First” atau BMF. Seorang ahli akademik tempatan yang menganalisis
keputusan PRK itu, mengibaratkan PH ‘kiambang yang sentiasa memerlukan air
untuk terapung.” Perlu ditambah di
sini: Retorik Malaysia Baharu menjadi basi dalam sekelip mata.
Seperti
lazim, “orang yang menang selalunya
betul,” manakala yang kalah serba tidak kena dan serba-serbi kekurangan. Kekalahan calon parti pemerintah dalam majoriti yang memeranjatkan banyak
pihak; tambahan pula, berlaku dalam
tempoh kira-kira satu tahun setengah. Tatkala BN tersenyum lebar meraikan
kemenangan, PH bertelagah sesama sendiri
meratapi kekalahan yang sungguh dramatis itu. Selain Tun Mahathir, pemimpin
DAP, seperti Lim Kit Siang; demikian juga, Anwar yang dipersalahkan kerana
tindak-tanduknya yang jelas tidak sabar untuk menjadi Perdana Menteri sehingga
para pengundi naik meluat dan bosan. Perpaduan yang longgar atau pertelagahan
dalam kalangan parti komponen PH turut menyumbang kepada kekalahan teruk calon
PH.
Berdasarkan
pemerhatian saya ketika mengikuti kempen di Tanjung Piai, jelas bahawa BN
mendahului PH dari banyak segi, dan yang ketara dalam “permainan padang.”
Penyelarasan gerak kerja dalam kalangan parti PH, yang terdiri daripada
Bersatu, Parti Keadilan Rakyat (PKR), DAP, dan Parti Amanah Negara (Amanah)
memang lemah dan tidak kelihatan bergerak sebagai satu pasukan. Bahkan, pada
hari pengundian, menurut laporan media, petugas daripada PKR, DAP, dan Amanah
meninggalkan jentera kempen Bersatu seorang diri.
Jelas bahawa setelah memberikan sokongan kepada PH
sehingga berjaya menumbangkan kerajaan BN yang memerintah selama 60 tahun, para
pengundi mula berpaling tadah, kerana kegagalan kerajaan PH menunaikan segala
janji manis mereka dalam PRU lalu. Dengan pelbagai retorik yang secara terang-terangan memperlekeh atau
mempersendakan rakyat jelata: manifesto
bukan kitab suci, baru kahwin malam ini, mustahil esok dapat anak, tanam durian
memerlukan masa lima enam tahun untuk mengeluarkan hasil.
Penyakit
yang melanda BN ketika pimpinan Tun Abdullah Haji Ahmad Badawi seakan-akan mula
mendekati PH. Kita selalu mendengar
orang berkata, “yang pasti, kunci kegagalan ialah apabila kita cuba memuaskan
hati setiap orang.” Selepas menang besar dalam PRU 2004, kepimpinan Tun
Abdullah ditanggapi sebagai “tidak cuba memuaskan hati setiap orang” yang jelas
kelihatan ketidakgiatan untuk menangani pelbagai isu yang berbangkit.
Akibatnya, orang Melayu dan bukan Melayu
marah, sehingga menyebabkan BN kalah teruk pada tahun 2008, iaitu hilang empat
negeri, iaitu Pulau Pinang, Kedah, Perak, dan Selangor, gagal menawan Kelantan,
serta hilang majoriti dua pertiga di Dewan
Rakyat.
Khusus bagi orang Melayu keluh-kesah dan
perasaan tidak puas hati mereka semakin
menjadi-jadi. Mereka secara terbuka menjauhkan diri mereka daripada PH. Sejak
PRK Sungai Kandis tahun 2018 lagi, orang Melayu mula menjauhkan diri mereka
daripada PH, seperti yang dapat dilihat dalam beberapa PRU yang menyusul
selepas itu. Trend ini jelas kelihatan sejak PRK Cameron Highlands, Setakat
ini, PH gagal menambat hati orang Melayu, serta
gagal meredakan ancaman yang
ditanggapi dalam diri orang Melayu yang
merupakan golongan majoriti. Di Tanjung Piai, orang Melayu yang merupakan 57.6
peratus pengundi, dengan jelas,
menterjemahkan keluh-kesah mereka.
Dalam PRU lalu, di Semenanjung, 25 peratus orang Melayu
mengundi PH, manakala 75 peratus kepada BN dan PAS. Oleh sebab itu, dikatakan kekalahan
BN sebagai kejatuhan kuasa politik Melayu. Kini UMNO dan PAS menjalinkan
kerjasama melalui Muafakat Nasional.
Pemerhatian saya dalam PRK Tanjung Piai jelas bahawa kerjasama UMNO-PAS
memperlihatkan impak yang ketara. Para penyokong PAS, baik dari Johor mahupun
luar Johor memberikan sokongan kuat dan menunjukkan komitmen yang tinggi
terhadap calon BN daripada MCA itu, tanpa mengharapkan apa-apa ganjaran. PH
tidak boleh memandang rendah terhadap kerjasama UMNO-PAS yang boleh dianggap
gabungan nasionalis-Islamis dalam
mencorakkan politik tanah air terutamanya dalam kalangan orang Melayu-Islam,
meskipun kerjasama itu cuba diberikan beberapa gelaran negatif.
Sesuatu yang memeranjatkan berlaku dalam PRK Tanjong Piai
apabila orang Cina yang merupakan 41.4
peratus pengundi, beranjak secara ketara daripada PH kepada BN. Sebagaimana orang Melayu, mereka juga tidak
puas hati terhadap prestasi kerajaan,
terutamanya dalam menangani kos sara hidup yang semakin meningkat. Mereka juga
marah kerana kerajaan PH gagal menunaikan segala janji yang ditaburkan dalam
PRU lalu. Mereka tidak puas hati
terhadap langkah kerajaan memperkenalkan tulisan Jawi di sekolah jenis
kebangsaan dan isu Zakir Naik. Tindakan Menteri Kewangan, Lim Guan Eng
menghentikan geran pada tahun 2019 dan
2010, untuk Kolej Universiti Tunku Abdul Rahman yang lebih dikenali sebagai TAR
UC, mencetuskan kemarahan pengundi Cina kerana bagi mereka, tidak semua orang
Cina mampu menghantar anak-anak mereka ke universiti swasta yang memerlukan
perbelanjaan yang tinggi. Bagi para pengundi yang terdiri daripada pekebun
kecil kelapa sawit, mereka tidak berasa puas hati terhadap Menteri Industri
Utama, Teresa Kok yang dianggap gagal menangani kejatuhan harga kelapa sawit
yang merupakan periuk nasi mereka. Sementara orang Melayu beranggapan bahawa
kerajaan PH dikuasai oleh DAP, orang Cina pula beranggapan bahawa para pemimpin
parti itu sejak menjadi kerajaan mula
kehilangan suara kecinaan.
Ilham Centre
meramalkan 76 peratus pengundi Melayu memilih BN berbanding 21 peratus
untuk PH, manakala bakinya, tiga peratus untuk calon Berjasa. Pengundi Cina
pula, diramalkan 62 peratus memilih BN berbanding dengan 35 peratus untuk PH
dan tiga peratus untuk Gerakan. Dalam PRK ini, menurut analisis Ilham Centre,
BN memenangi kesemua 27 pusat daerah mengundi (PDM) dan memenangi 124 daripada
125 saluran mengundi. Dalam PRU lalu, PH memenangi 11 daripada 27 PDM (majoriti Cina), manakala
BN memenangi selebihnya (majoriti
Melayu). Dalam PRU lalu, PH memenangi 49 daripada 128 saluran, manakala BN
memenangi selebihnya, iaitu 79 saluran.
Daripada
keputusan di Tanjung Piai jelas bahawa politik jati diri, iaitu kaum dan tidak mempengaruhi para pengundi, meskipun
wujud kempen “BMF.” Bahkan, taraf
iman Karmaine tidak memberikan sebarang
impak dan gagal mencabar kebolehpercayaan para pengundi terhadap Wee Jeck Seng.
Keputusan BN meletakkan Wee daripada MCA yang pernah berkhidmat sebagai wakil
rakyat di kawasan itu dianggap langkah bijak. Meskipun ada ura-ura UMNO mahu
calon parti itu diturunkan, pucuk pimpinan BN atas semangat setiakawan,
menurunkan semula Wee yang kalah dalam PRU lalu. Kejayaan beliau menang dengan
meraih majoriti besar tidak akan
diperoleh sekiranya calon UMNO mewakili BN. Silap-silap MCA boleh berpaling
tadah. Anehnya, UMNO dan PAS yang bekerja bermati-matian dan bertungkus-lumus
untuk memastikan kemenangan calon Cina itu digembar-gemburkan oleh PH dan pihak
yang menentang politik jati diri dengan menuduh kedua-dua parti itu menggadai
Muafakat Nasional.
Sebagai perbandingan, BN yang
kehilangan kuasa dengan cepat menyesuaikan diri mereka sebagai pembangkang dan
seterusnya membina semula kekuatan. Sebaliknya, PH yang berkuasa masih
kelihatan sukar untuk memperlihatkan dan menyesuaikan diri mereka sebagai
kerajaan. Ahli politik PH ada yang masih lagi terbawa-bawa dengan tindak-tanduk
pembangkang mereka selama ini, padahal mereka kini kerajaan. Dalam
ketidakmampuan dan kebuntuan mereka memenuhi pelbagai tuntutan rakyat yang ada
kalanya bercanggah antara satu sama lain, ahli politik dan menteri PH tidak henti-henti menyalahkan kerajaan BN dan
bekas Perdana Menteri Mohd. Najib Razak, padahal “bola kini di kaki mereka sendiri.”
Dalam PRU lalu, PH menggunakan skandal
1MDB untuk menyerang BN dan menjadikan Najib Razak (dan isterinya, Rosmah
Mansor) sebagai “tebusan,” dan langkah ini
sungguh berkesan dan menjadi. Namun begitu, taktik itu,
tidak lagi berkesan kerana BN telah dijatuhkan melalui kuasa rakyat dan
Najib bukan sahaja tidak berkuasa lagi, tetapi beliau juga diheret ke muka
pengadilan dengan berpuluh-puluh
tuduhan. Di Tanjung Piai, para pengundi tidak lagi terpengaruh dengan taktik PH yang menyalahkan Najib dan mendedahkan
skandal 1MDB.
Jelas bahawa Muafakat Nasional berjaya mempengaruhi
pengundi Melayu di Tanjung Piai. Oleh sebab Muafakat Nasional didukung oleh
UMNO dan PAS, maka mereka tidak teragak-agak untuk mengundi calon bukan Melayu.
Oleh sebab pengundi Melayu lebih mempercayai
kedua-dua parti ini dalam menentukan untung nasib dan masa hadapan mereka, maka mereka tidak mengendahkan segala
kempen PH untuk memburukkan MCA dan Wee Jeck Seng yang dikatakan, kononnya
anti-Melayu dan anti-Islam.
Jika kita perhatikan beberapa PRK, termasuk di Tanjung
Piai, PH masih tidak berupaya menebus
“defisit” keyakinan orang Melayu, bahkan keadaan semakin melebar. Tindakan
orang Melayu menjauhkan diri mereka daripada PH, dijangkakan semakin ketara
selepas Tun Mahathir berundur kelak.
Meskipun terlalu awal untuk kita menilai penerimaan orang
Melayu terutamanya, terhadap Muafakat Nasional, kejayaan calon BN meraih
kemenangan majoriti yang besar dengan merampas kerusi Parlimen Tanjung Piai,
riak awal mula kelihatan yang menunggu detik dan ketika untuk berubah menjadi
gelombang besar. Selain faktor Muafakat Nasional, faktor calon BN, iaitu Wee
juga menyumbang kepada kejayaan besar BN. Ringkasnya, Muafakat Nasional
bukannya suatu kelebihan mutlak BN.
Namun begitu, perlu diingatkan bahawa Johor merupakan negeri kelahiran UMNO dan
negeri itu merupakan kubu UMNO. Kejatuhan Johor ke tangan PH, punca utamanya
ialah orang Melayu ketika itu marah akan kerajaan pimpinan Najib Razak.
Muafakat Nasional berjaya dalam percaturan pertama, dan
kejayaan itu diraih di negeri yang boleh dianggap “kosmopolitan” yang
penduduknya berbilang kaum. Pastinya, kita dapat dijangkakan, Muafakat Nasional
tidak menghadapi laluan sukar untuk mara di negeri yang penduduk majoriti
Melayu: Kedah, Perlis, Kelantan, Terengganu, dan pada takat tertentu, Perak.
Namun begitu, Bekas Perdana Menteri British, Harold Wilson pernah
berpesan, “dalam politik, satu minggu satu tempoh yang panjang” dan apa-apa
sahaja boleh berlaku. Sesuatu yang perlu dihayati oleh ahli politik kita, baik PH mahupun BN.
Kemarahan rakyat terhadap kerajaan PH yang dimanfaatkan sebaik mungkin oleh BN,
mungkin akan reda sebelum PRU ke-15. Jika demikian, BN akan kehilangan tanah
yang subur untuk menyemaikan kemarahan rakyat, dan sekali gus Muafakat Nasional
akan hilang serinya.